*~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~*
*    W i t a m y   w  s a m o u c z k u   V I   -  W e r s j a   1.3          *
*~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~*

**************
* Lekcja 1.0 *
**************

	VI jest bardzo dobrym edytorem, ktory posiada wiele polecen, zbyt
wiele, aby je wszystkie opisac w samouczku takim jak ten. Samouczek ten
zostal napisany z mysla opisania tylu polecen, abys z latwoscia mogl uzywac
edytora VI jako wszechstronnego.

	Przyblizony czas potrzebny do przejscia przez ten samouczek to 25-30
minut, w zaleznosci od ilosci czasu spedzonego na praktyce.

	Waznym jest, aby pamietac, ze samouczek ten jest napisany w taki
sposob, aby uczyc poprzez wykorzystanie. Oznacza to, ze student musi wykonac
polecenia, aby ich sie nauczyc.

	Teraz upewnij sie, ze twoj CapsLock nie jest wcisniety i naciskaj
litere 'j' tak dlugo, dopoki Lekcja 1.1 nie zmiesci sie cala na ekranie.

~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~
                             **************
                             * Lekcja 1.1 *
                             **************
                 =====>>>>> PRZESUWANIE KURSORA <<<<<=====

	Aby przesunac kursor, wcisnij klawisze 'h', 'j', 'k', 'l' jak to
pokazano ponizej.
	^
	k
    < h    l >
	j
	v
   1. Poruszaj troche kursorem po ekranie, dopoki nie poczujesz sie pewnie w
tych klawiszach.
   2. Trzymaj wcisniety klawisz 'j' dopoki sie nnie powtarza.
---> Teraz wiesz juz jak przejsc do nastepnej lekcji.
   3. Uzywajac klawisza przesuwajacego w dol, idz do lekcji 1.2.

Uwaga: Jesli kiedykolwiek jestes niepewny czegos co wpisales, wcisnij <ESC>,
aby wejsc w tryb polecen. Wtedy powtorz polecenie, ktore chciales wykonac.

~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~
                             **************
                             * Lekcja 1.2 *
                             **************
              =====>>>>> Wchodzenie i wychodzenie z VI <<<<<=====

  !! UWAGA: Zanim zrobisz cokolwiek opisanego w tym paragrafie, przeczytaj
cala lekcje!!

  1. Wcisnij klawisz <ESC> (aby upewnic sie, ze jestes w trybie polecen).

  2. Wpisz ':q!' <ENTER>.

---> Polecenie to powoduje wyjscie z edytora BEZ zapisywania jakichkolwiek
zmian. Jesli chcesz wyjsc i zapisac zmiany to wpisz ':wq' <ENTER> -
oczywiscie w trybie polecen.

  3. Kiedy zobaczysz znak zachety powloki (%) wpisz: 'vi tutor.vi' <ENTER>.
  (Od tlum.:w tej chwili dostepna jest lepsza wersja o nazwie 'vim')

---> 'vi' oznacza uruchomienie edytora 'vi'; 'tutor.vi' jest plkiem, ktory
chcesz edytowac.

  4. Jesli zapamietales te kroki i FIXME, wykonaj kroki od 1. do 3., aby
wyjsc i ponownie uruchomic edytor. Potem przesun kursor w dol do nastepnej
lekcji.

~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~
                             **************
 Lekcja                      * Lesson 1.3 *
                             **************
              =====>>>>> EDYCJA TEKSTU - KASOWANIE <<<<<=====

** W trybie polecen wcisnij 'x', aby skasowac znak pod kursorem. **

  1. Przesun kursor do linii ponizej zaznaczonej --->.

  2. Aby poprawic bledy, przesun kursor w miejsce znaku do skasowania.

  3. Wcisnij klawisz 'x', aby skasowac niechciany znak.

  4. Powtorz kroki 2. do 4. dopoki zdanie nie bedzie poprawne.

---> Kkrowa pprzesskoczylla ksieezycc.

  5. Teraz jak juz to zdanie jest poprawne, przejdz do lekcji 1.4.

UWAGA: Nie staraj sie zapamietywac tego wszystkiego, ucz sie podczas
uzywania.

~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~
                             **************
                             * Lekcja 1.4 *
                             **************
             =====>>>>> EDYCJA TEKSTU - WSTAWIANIE <<<<<=====

  1. Przesun kursor do pierwszej linii ponizej oznaczonej --->.

  2. Aby zrobic pierwsza linijke taka sama jak druga, przesun kursor w
miejsce, w ktore ma byc wstawiony tekst (dokladnie tam, gdzie ma sie znalezc
pierwsza litera).

  3. Wcisnij 'i' i wpisz co potrzeba.

  4. Po kazdym poprawionym bledzie wcisnij <ESC>, aby powrocic do trybu
polecen. Powtorz kroki 2. do 4., aby porawic zdanie.

---> W zdaniu brakuje tesktu.
---> W tym zdaniu brakuje troche tekstu.

  5. Kiedy juz poczujesz, ze umiesz wstawiac tekst przejdz do ponizszego
podsumowania.

~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~
                          ********************
                          * PODSUMOWANIE LEKCJI 1 *
                          ********************

1. Kursor mozna przesuwac albo za pomoca strzalek, albo klawiszy:
	h (lewo)	j (dol)		k (gora)	l (prawo

2. Aby uruchomic VI (z linii polecen '%') wpisz:	'vi PLIK <ENTER>'

3. Aby wyjsc z VI wpisz: '<ESC> :q! <ENTER>' - aby wyjsc bez zapisu, ALBO
'<ESC> :wq <ENTER>' - aby zapisac zmiany.

4. Aby skasowac znak znajdujacy sie pod kursorem w trybie polecen wpisz: 'x'.

5. Aby wstawic tekst w miejscu, gdzie jest kursor wcisnij w trybie polecen:
'i' "tekst do wstawienia" '<ESC>'.

UWAGA: Wcisniecie '<ESC>' spowoduje przejscie w tryb polecen albo wycofanie
sie z czesciowo zaczetej lecz niechcianej komendy.

Teraz przejdzmy do Lekcji 2.

~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~
                             **************
                             * Lekcja 2.1 *
                             **************
                =====>>>>> POLECENIA KASUJACE <<<<<=====

	** Aby skasowac tekst do konca wyrazu wcisnij 'dw' **

  1. Wcisnij <ESC>, aby na pewno byc w trybie polecen.

  2. Przesun kursor do linii zaznaczonej --->.

  3. Przesun kursor do poczatku slowa, ktore ma byc skasowane.

  4. Wcisnij 'dw', aby slowo to zniknelo.

  UWAGA: Litery 'dw' nie pojawia sie na ekranie podczas ich wciskania, wiec
  jesli nie jestes pewien co wpisales, wcisnij <ESC> i zacznij od nowa.

---> Sa takie slowa hic-cup, ktore nie naleza hic-cup do tego zdania.

  5. Powtorz kroki 3 i 4 dopoki zdanie nie bedzie poprawne i przejdz do
Lekcji 2.2

~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~
			     **************
			     * Lekcja 2.2 *
			     **************
              =====>>>>>  WIECEJ POLECEN KASOWANIA <<<<<=====

	** Wpisz 'd$', aby skasowac znaki do konca linii. **

  1. Wcisnij <ESC>, aby upewnic sie, ze jestes w trybie polecen.

  2. Przesun kursor do linii ponizej oznaczonej --->.

  3. Przesun kursor na koniec linii poprawnej (PO pierwszej '.').

  4. Wcisnij 'd$', aby skasowac tekst do konca linii.

---> Ktos napisal koniec tej linii dwa razy. koniec tej linii dwa razy.

  5. Przejdz do Lekcji 2.3, aby zrozumiec co sie dzieje.

~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~
			     **************
			     * Lekcja 2.3 *
			     **************
             =====>>>>>O POLECENIACH I OBJEKTACH <<<<<=====

  Format polecenia 'd' jest nastepujacy:

	[numer]  d  objekt    LU    d  [numer]  objekt
    Gdzie:
      numer - to ile razy ma byc wykonane dane polecenie (opcjonalnie,domyslne=1),
    d - polecenie do wykonania,
    objekt - to na czym bedzie operowalo polecenie (podane ponizej).

  Krotka lista objektow:
w - od kursora do konca slowa, wlacznie ze spacja za nim,
e - od kursora do konca slowa, BEZ spacji za nim,
$ - od kursora do konca linii, (Od tlum.) BEZ konca linii.

UWAGA: Dla ciekawskich - wcisniecie tylko oznaczenia objektu w trybie
       polecen spwoduje przesuniecie kursora w miejsce odpowiadajace
       objektowi.

~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~
                             **************
                             * Lekcja 2.4 *
                             **************
        =====>>>>> WYJATEK Z 'POLECENIE-OBJEKT' <<<<<=====

		** Wcisnij 'dd', aby skasowac cala linie. **

  Z powodu czestego uzywania tego polecenia, projektanci VI uznali, ze
latwiej bedzie nacisnac litery d po sobie, aby skasowac linie.

  1. Przesun kursor do drugiej linii w zdaniu ponizej.

  2. Wcisnij 'dd', aby skasowac linie.

  3. Teraz przesun sie do czwartej linii.

  4. Wcisnij '2dd' (pamietaj: numer-polecenie-objekt), aby skasowac dwie
linie.

      1)  Roses are red,
      2)  Mud is fun,
      3)  Violets are blue,
      4)  I have a car,
      5)  Clocks tell time,
      6)  Sugar is sweet
      7)  And so are you.

~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~
                             **************
                             * Lkcjan 2.5 *
                             **************
                 =====>>>>> POLECENIE UNDO <<<<<=====

  ** Wcisnij 'u', aby cofnac poprzednie polecenie, U - abypoprawic cala linie **

  1. Przesun kursor do linii ponizej oznaczonej ---> i umiesc go na
pierwszym bledzie.

  2. Wcisnij 'x', aby skasowac niechciane znaki.

  3. Teraz wcisnij 'u', aby cofnac poprzednie polecenie.

  4. Tym razem popraw wszystkie bledy uzywajac polecenia 'x'.

  5. Teraz wpisz 'U', aby przywrocic linijce pierwotny stan.

  6. Jest to bardzo pozyteczne polecenie. Teraz przejdz do podsumowania
lekcji 2.

~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~
                          *************************
                          * PODSUMOWANIE LEKCJI 2 *
                          *************************

  1. Aby skasowac tekst od kursora do konca slowa wcisnij:  dw

  2. Aby skasowac tekst od kursora do konca linii wcisnij:  d$

  3. Aby skasowac cala linie wcisnij:                       dd

  4. Format polecenia w trybie polecen, to:

	[numer]  polecenie  objekt    ALBO    polecenie  [numer]  objekt
  Gdzie:
    numer - to ile razy powtorzyc polecenie,
    polecenie - polecenie do wykonania,
    objekt - dokad ma dzialac polecenie.

  5. Aby cofnac tylko poprzednie polecenie, wcisnij:     u (mala litera)
     Aby cofnac polecenia dotyczace calej linii, wcisnij:  U (duza litera)

~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~
                             **************
                             * Lekcja 3.1 *
                             **************
                 =====>>>>> POLECENIE PUT <<<<<=====

	** Wcisnij 'p', aby wstawic ostatnio skasowany tekst ZA kursorem.**

  1. Przesun kursor do pierwszej linii ponizej.

  2. Wcisnij 'dd', aby skasowac linie i zapamietac ja w buforze VI.

  3. Przesun kursor do linii NAD ta, do ktorej chcesz wstawic.

  4. W trybie polecen wcisnij 'p', aby wstawic skasowana linie.

  5. Powtorz kroki 2. do 4., aby ulozyc linie w odpowiednim porzadku.

     d) Can you learn too?
     b) Violets are blue,
     c) Intelligence is learned,
     a) Roses are red,

~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~
                             **************
                             * Lekcja 3.2 *
                             **************
               =====>>>>>POLECENIE REPLACE <<<<<=====

  ** Wcisnij 'r' i znak, ktorym chcesz zastapic ten pod kursorem. **

  1. Przesun kursor do linii ponizej oznaczonej --->.

  2. Przesun kursor, tak aby byl na pierwszym bledzie.

  3. Wcisnij 'r' i znak, ktorym chcesz zastapic blad.

  4. Powtorz kroki 2 i 3 dopoki pierwsza linia nie bedzie poprawna.

---> Ksos to cod pomfeszal.

  5. Teraz przejdz do Lekcji 3.2.

UWAGA: Pamietaj, ze masz sie uczyc podczas uzywania, a nie na pamiec.

~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~
                             **************
                             * Lekcja 3.3 *
                             **************
                =====>>>>> POLECENIE CHANGE <<<<<=====

	** Aby zmienic czesc lub caly wyraz, wcisnij 'cw' **

  1. Przesun kursor do pierwszej linii ponizej oznaczonej --->.

  2. Umiesc kursor na 'o' w 'looje'.

  3. Wpisz 'cw' i popraw slowo (tutaj: wpisz 'inii').

  4. Wcisnij <ESC> i przesun sie do nastepnego bledu (pierwsego znaku, ktory
ma byc zmieniony).

  5. Powtorz kroki 3. i 4., dopoki pierwsze zdanie bedzie takie samo jak
drugie.

---> W tej looje jest kijda sler, ktfdg trzehj popjdufw.
---> W tej linii jest kilka slow, ktore trzeba poprawic.

Zauwaz, ze 'cw' nie tylko zamienia slowo, ale takze wlacza tryb wpisywania.

~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~
                             **************
                             * Lekcja 3.4 *
                             **************
               =====>>>>> WIECEJ ZMIAN PRZY POMOCY c <<<<<=====

	** Polecenie 'c' jest uzywane z takimi samymi objektami co 'd'. **

  1. Polecenie 'c' dziala w ten sam sposob co 'd'. Format to:

	[numer]  c  objekt    ALBO    c  [numer]  objekt

  2. Objekty sa takze takie same, jak w (slowo), $ (koniec linii), itp.

  3. Przesun sie do pierwszej linii ponizej zaznaczonej --->.

  4. Przesun kursor do pierwszego bledu.

  5. Wcisnij 'c$', aby zmienic reszte linii na taka jak w druga i wcisnij
<ESC>.

---> Koniec tej linii trzeba jakos zmienic.
---> Koniec tej linii trzeba zmienic za pomoca polecenia 'c$'.

~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~
                          *************************
                          * PODSUMOWANIE LEKCJI 3 *
                          *************************
	1. Aby wstawic tekst, ktory zostal przed chwila skasowany, ZA
kursorem, wcisnij 'p'. Jesli ostatnio zostala skasowana linia, to znajdzie
sie ona jako nastepna.

	2. Aby zamienic znak pod kursorem wcisnij 'r' i znak na jaki ma byc
zmieniony.

	3. Polecenie change ('c') pozwala na zmiane od aktualnego miejsca do
konca objektu. Np. wcisnij 'cw', aby zmienic tekst od kursora do konca
slowa., albo 'c$', aby zmienic tekst do konca linii.

	4. Format polecenia 'c' to;

	[numer]  c  objekt    ALBO    c  [numer]  objekt

Teraz przejdz do nastepnej lekcji.

~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~
                             **************
                             * Lekcja 4.1 *
                             **************
             =====>>>>> LOKALIZACJA I STATUS PLIKU <<<<<=====

 ** Wcisnij CTRL-g, aby zobaczyc swoja pozycje w pliku i jego status.
    Wcisnij SHIFT-G, aby sie przesunac do podanej linii w pliku. **

Uwaga: Przeczytaj cala lekcje zanim wykonasz jakiekolwiek kroki!!

1. Przytrzymaj klawisz CTRL i wcisnij g. Na dole ekranu pojawi sie
linia statusu, w ktorej bedzie nazwa pliku i numer aktualnej linii. Do
kroku nr 3 zapamietaj numer linii.

2. Wcisnij SHIFT-g, aby przesunac sie do konca pliku.

3. Wpisz numer linii, w ktorej byles poprzednio a nastepnie SHIFT-g.
Spowoduje to, ze znajdziesz sie z powrotem w linii, z ktorej
przeskoczyles do konca pliku. (Numer, ktory wpisujesz NIE pojawi sie
na ekranie.)

4. Jesli czujesz sie na silach, to wykonaj powyzsze 3 kroki.
~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~
                             **************
                             * Lekcja 4.2 *
                             **************
                =====>>>>> POLECENIE SEARCH <<<<<=====

  ** Wcisnij / a nastepnie ciag znakow, aby go odnalezc. **

1. W trybie polecen wcisnij znak /. Zauwaz, ze zarowno ten znak jak i
kursor pojawia sie na dole ekranu. Tak samo jak bylo z poleceniem :.

2. Teraz wpisz 'errroor' <ENTER>. To jest slowo, ktorego chcesz
szukac.

3. Aby jeszcze raz poszukac tego samego, po prostu wcisnij n.
   Aby poszukac tego samego w przecinym kierunku (np. od konca pliku),
   wcisnij SHIFT-n.

4. Jesli chcesz poszukac czegos od tylu uzyj polecenia ? zamiast /.

---> Kiedy poszukiwanie dotrze do konca pliku, bedzie ono kontynuowane
od poczatku.

"errroor" to blednie wpisane slowo error: errroor to error.
~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~
                             **************
                             * LEKCJA 4.3 *
                             **************
            =====>>>>> SZUKANIE PASUJACYCH NAWIASOW <<<<<=====

1. Umiesc kursor na ktoryms ze znakow (, [ lub { w linii oznaczonej --->.

2. Teraz wcisnij %.

3. Kursor powinien znalezc sie na odpowiednim nawiasie zamykajacym lub
otwierajacym.

4. Wcisnij % jeszcze raz, aby powrocic do poprzedniego nawiasu.

---> To jest ( linia testowa ze znakami ([ ] i { } )).

Uwaga: Jest ro bardzo przydatne do wykrywania blednie wpisanych
nawiasow w kodzie zrodlowym programu!
~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~
                             **************
                             * LEKCJA 4.4 *
                             **************
              =====>>>>> SPOSOB NA ZMIANE BLEDOW <<<<<=====

  ** Wpisz :s/old/new/g aby zamienic wszystkie 'new' na 'old'. **

1. Przesun kursor do linii oznaczonej --->.

2. Wpisz :s/thee/the <ENTER>. Zauwaz, ze to polecenie zmieni tylko
pierwsze wystapienie ciagu znakow.

3. Teraz wpisz :s/thee/the/g, co oznacza zamiane wszystkich wystapien
w linii.

---> thee best time to see thee flowers is in thee spring.

4. Aby zamienic kazde wystapienie znakow miedzy dwoma liniami, wpisz
:#,#s/old/new/g, gdzie #,# to numery linii. Wpisz :%s/old/new/g, aby
zamienic kazde wystapienie w calym pliku.

~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~
                          ************************
                          * PODSUMOWANIE LEKCJI 4 *
                          *************************

	1. CTRL-g wyswietla aktualna linie w pliku i jego status.
SHIFT-g przenosi kursor na koniec pliku. XG przenosi kursor do linii
numer X.

	2. Polecenie / powoduje poszukanie podanego ciagu znakow do
przodu. Polecenie ? powoduje poszukanie podanego ciagu znakow do tylu.
Po poszukiwaniu wcisnij n, aby znalezc kolejne wystapienie w tym samym
kierunku lub N w przeciwnym kierunku.

	3. Polecenie % odszukuje odpowiedni zamykajacy lub otwierajacy
nawias.

	4. Aby w linii zamienic jedno 'old' na 'new' wpisz	:s/old/new
	   Aby w linii zamienic wszystkie 'old' na 'new' wpisz	:s/old/new/g
	   Aby zamienic miedzy liniami o podanych numerach wpisz :#,#s/old/new/g
	  Aby zamienic wszystkie wystapienia w calym pliku wpisz :%s/old/new/g
	  Aby za kazdem razem byc pytanym o potwierdzenie wpisz	:s/old/new/gc
~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~
                             **************
                             * LEKCJA 5.1 *
                             **************
          =====>>>>> JAK WYKONAC POLECENIE UNIXowe <<<<<=====